Нурида Ильгамова (Тухфатуллина) родилась в 1957 году в деревне Рыскужино седьмым ребенком в семье ветерана, инвалида Великой Отечественной войны Тухфатуллина Юныса Мугаллямовича. После окончания 8 классов в Сибайском школе-интернате получает профессии газового оператора, продавца. Работает в разных сферах народного хозяйства.  В данное время проживает в с. Аскарово. С мужем Альфиром Шакировичем вырастили и дали хорошее образование двоим детям. В свободное время увлекается поэзией, пишет стихи, короткие рассказы... 

 

 

Тагы кайттым гәзиз ауылыма…                                                                       

...Йүгереп төшәм Ҡызыл буйҙарына –

                                       таныш һукмағымды һағындым...       

 Ҡыҙылымдың  ағыштары менан

                                   ағып китмәҫ микән һағышым?!...             

  Бында минең  бала сак эҙҙәре-

                                 Йәшлегемдең айлы кистәре...             

  Моңло бер йыр һуҙам күңелемдән –

                                         Тыя алмай татлы хистәрҙе... 

 
 Урамдар ҙа тынып ҡалған икән...

  Ҡайҙа киткән күрше инәйҙәр?... 

 Ваҡыттары һаман етмәй микән –

Ниңә  йомош һорап инмәйҙәр.

...Бәлки улар әсәй мәрхүмәнең

ҡабат ҡайтмаҫлығын белгәндәр...                                                                     

 Таныш ҡапҡаларга күҙ һаламын –

кемдәр унда йоҙак элгәндәр?

…Бер ҡыҙ бала килде яндарыма

"Унда хәҙер кеше йәшәмәй...           

Оләсәйем гүр эйәһе күптән –

Беҙгә  ин һуң  әйҙә  өшөһәң!".

...Йәнем өшөй балам - үҙем түгел

Һағындыра бит ут күршеләр.

...Тағы ҡайттым  тыуған ауылыма.

Йүгереп төшәм Ҡызыл буйҙарына…

 

 

               * * *

 

 

Ҡырҡты -тауым! Һәр үҙәнең  таныш...                                                          
Таныш һәр һуҡмағың – таштарың...                                                          
Һинән аша оло юлға сыҡтым,                                                                        
Ошо юлды күпме  тапаным?!                                                                     
 ..Үрҙәренә көс-хәл менән менеп –                                                          
Иҫтә – ҡара тиргә батҡаным.                                                                   
Күпме йылдар ошо Ҡырҡты аша                                                                     
Тыуған ауылым,  һиңә ҡайтҡайным?!..                                                       
Эй, Ҡырҡты-тау! Һаман әле шулай,                                                                 
Үрҙәреңә мине арбайһың...     
Имгәкләп менермен Ҡырҡтым һиңә –
Башҡа ҡайтыр юлдар булмаһа!..
Тик язмыштар юлды быумаһын...

 

         * * *

Мин-таш...
 ...Мин-таузарзын йәме,
Мин - ҡаялар йане,
Минән тауҙар хасил булалар...
Һәйкәлде лә таштан ҡоялар,
Ташҡа исемдәрен уялар...
Таштан гына нигеҙ ҡоралар..
Ләкин һис кем мине ҙурламай.
(Бәхәс ҡорам шуға юрамал...)
Ә һеҙ минһеҙ нишләр инегеҙ-
Серер ине өй нигеҙегеҙ,
Һаман ҡәҙерҙе юк белгәндәр...
"Таш-баш!"- тейзәр алйот-юнһеҙгә,
"Йөрәге- таш!" -тизәр йәнһеҙгә...
Һәр һүҙегеҙ телә бәғерҙе,
Сөнки юнһеҙ тугел мин һеҙгә-
"Йөзөк ҡашы"- ла мин,
Кая башы ла - мин,
Ҡәбер ташы ла бит мин һезгә... 

 

        * * *

    Шиғыр ҡоло....
Тотҡонлоҡта гүйә ғүмер иттем....
...Яҙғандарҙы яҡтым,йәшерҙем..
Күңелдәге хистәр ялҡынынан,
Йәнгенәмде утта бешерҙем...
Бала саҡтан шиғыр яҙыуымды-
Һиҙеп-белеуҙәрҙән гел ҡурҡып,
Үҙем мәңге шиғыр ҡоло булып,
Башҡаныҡын уҡып ҡыуандым...
...Гел йәшереп яҙҙым -шәлкемдәрҙе,
Көлөрҙәр тип яҡтым-көл иттем-
Бөгөн асам һеҙгә күңелемде,
Хистәр донъяһының һәр битен;
Һәр бер һуҙем йәнгеҙгә үтер -
Ҡабул итә алһағыҙ үҙ итеп...  

        * * *

 

Сырмауҙарым

Затың кем тип, һораһағыҙ –
Затым – сырмау араһы.
Һүҙ әйтмәгеҙ сырмауҙарға –
Ауыр  сыҙам булғандарға –                               
Миндә сырмау балаһы!.                                                                         
Сабырлығы сиктән ашҡан –
Ҡыҙып бармаҫ һис тә юҡтан;                    
 Дуҫын-туғанын да һатмаҫ –
Һалһағыҙ ҙа уттан-утҡа!.                            
  Сабырлыҡ менән йәшәйҙәр –
Өйрәнгәндәр түҙергә,                            
...Уйнап әйтер – уйлап әйтер –
Һис уйы юҡ "һөҙөргә"..                                 
  Һүҙҙәре йор -  үҙе сабыр…
Һалмаҡ баҫып атлауҙары.                                  
Бил быуып донъя көткәндәр
Яуға киткәс атайҙары….                                  
Әрһеҙ улар  һәр бер эшкә –
Билде быуалар ҙа биштән.                             
 Шулай йәшәй  сырмауҙарым –
Эшкә егеп аң-уйҙарын!..                                
 Гөрләп йәшәй туғандарым –
Ишле - ишле уландары...                                
 Һай үҙемдең сырмауҙарым,                                                                     
 Ситкә типмәй туғандарын –
артык күрмәй – булғандарын!                   
 Улар йәшәү ҡәҙерен белә,
Белә ниңә тыуғандарын!

 

 

Сырмаузарым.

Сырмауҙарҙы берәү ыгыш  тиган -                                                                           

Йөрөгәндәр имеш сырмалып...                                                                        

Ашыккандар ашка беште куптән-                                                                                

(Ике башы бар бит тырманың)                                                                               

Ә мин яйлап көтәм донъяны-                                                            

Яйлап уйлап -яйлап һүҙ һөйләһәм -                                                             

Затымды тикшереп тормагыҙ                                                                              

  Затым- затлы ,Яугир атам  заты-                                                                           

Яуҙа ҡалган ике туганы                                                                                            

Яуҙан кайткас кулға балта алып                                                                          

 Һәр кешегә бура бураны...                                                                                       

Аяҡ зәғиф тиеп торманы...                                                                                       

Һүҙ әйтмәгеҙ минең сырмауҙарга,                                                                       

Изге куңелдәрен быгауларға-                                                                              

 Берегеҙҙең хатта хаҡы юҡ -                                                                                    

 Изге йәнле затҡа һүҙ әйтһәгеҙ-                                                                              

Күҙ йәшкәйем сығар атылып.                                                                               

Мин уҙем дә сырмау заты бит....  

 

                <...>

 ...Ниңә икән ғумер уткән һайын-  
Тыуған яҡтарыма ашҡынам?!...                                                                             
 Бала саҡ тар көтөп тора кеуек -                                                                          
Ҡулын болғап Бабаш башынан...          
Яңғыҙ ҡарағасым -Йәшлек дуҫым,                                                                        
Йәшел шәлен болғай-саҡыра...                                                                            
Йәшлек дуҫым серен һөйләр ине-                                                                      
Көтөп торһа шунда саҡ ҡына...                                                                             
 Онотолмай хатта бер көнө лә -                                                                             
Их, йашлегем шундай һағынам"...                                                                             
Бала саҡтар килеп китмәҫ  микән -                                                                      
 Бабаш-тауға менеп саҡырһам...                                                                           
Үткәндәргә ҡайтам - төштә генә...                                                                        
 Их, йәшлегем, гүзәл саҡҡынам.

(6 июнь 2013)

Ҡайтырҙар...гүргә киткәс......   Һирәкләп кенә ҡайтабыҙ Әсәйҙең яндарына... Ваҡыт етмәй тибеҙ һәр саҡ Берәүҙәр һорағанда... - Хәлең нисек, әсәкәйем? Тимәйбеҙ беҙ - тәү башлап, -Бер балаң да килмәнеме- Тибеҙ -өйгә ҡараш ташлап... Бар нәмә лә шул көйөнсә, Үҙгәрмәгәнгә микән?! - Нишләп башҡаларың килмәй- Тиһеңдер йәнен үртәп... -Килерҙәр әле-ҡайтырҙар, ( Тиер һүҙеңде йөпләп!) Хоҙай әмере еткәс- -Килерҙәр... бер көн илашып, Хайырлыҡтарын йөкмәп... .

 

Аптырайым... ...Хат яҙҙым мин Ҡыш бабайға- Һораным күп бүләктәр... Күңелгә бары ла кәрәк- Әҙме инде теләктәр?!... Рәхмәт тием Ҡыш бабайға- Һорағанды ебәрә... Тик ниңәлер әсәй генә Ҡыйбат тиеп һөйләнә... Ҡыш бабайҙы ла йыш тиргәй- ,,Аҙҙыра ти баланы... Һанһыҙмы ти ҡыш бабайҙың Бүләк тулы яланы?!.. Аптырап ултырам шуға- Әсәйҙең тип ни эше, Яңы йылдар еткән һайын- Бүләк көткәнгә кеше...

 

Әсәйемә.... ...Бер ҡасан да серең сисмә тинең - Күҙ йәшеңде дошман күрмәһен... Аңлайым да...тик һағыштар йәнгә Һыймағанда тағы түҙмәйем... Тамсы йәштәр тама күҙҙәремдән, Тик бирмәйем йәнгә үкһергә... Хоҙай биргән ошо ғүмерҙәргә- Тейеш шөкөр итеп түҙергә... ...Түҙерлек тә хәлем ҡалмай ҡайсаҡ- Йәндеме йолҡҡолап өҙөргә?! Аҡ өмөттәр бағлап хискә һалам- Аҡ хыялдар булып йөҙөрҙәр...

 

Йәнем булмаҫ йәтим... ...Бар теләкте әйтмәй үҙ халҡыма- Ниңә әле телем тешләйем?! Тел байлығы биргән шөкөр Хоҙай, Әйтер һүҙҙәрем күп-нишләйем.. Шуға ла мин көндө-төнгә ялғап- Ҡәләм алам тағы ҡулыма... Аҡ хистәргә төрөп- аҡ өмөттө- Тапшыраһы ине улыма... Улым бер саҡ улдарына һөйләр- Сал тарихта ҡалыр һәр һүҙем... Башҡортлоғон һаҡлар-телен данлар- Ҡая тауҙай тотор ул үҙен... Илен ,телен һанлағандар йәне- Тағы балҡыр-тағы көсәйер... Тыуа-тыуған бирле халҡы менән- Йәшәгәндең рухы көсәйер!... ...Ғөрөф ғәҙәттәрҙән айырылмай- Ошо иман менән йәшнәйем... "Заттан килгән иман ташлап китмәҫ- Милләтле бул!"- тине әсәйем... ...Һәр бер һүҙе аңда-йөрәгемдә, Үҙ телем бар...ерем...милләтем, Үҙ ерендә,халҡы менән йәшәп- Йәнем булмаҫ,беләм,һис йәтим...

 

Аңлар әле-аңлар моғайын... ...Һәр бер күҙҙән серле нур эҙләйем, Изге һүҙ эҙләйем күңелдән... Юҡ мин әле ошо изгелектән- Кешелектән әле төңөлмәм... Аңламайым шундай хас күңелдең Әҙәм йәнен ҡыйып йөрөүен... Минең йәнем ләкин һис ҡасан да Рәнйетмәне шөкөр береһен.. Берәү килеп йөҙҙәремде йыртып, Рәхәт тапһа минән көлөүҙән- Донъялыҡта ҡылған этлек өсөн- Берәй яза бер көн күрерҙәр.. Шуға үҙ-үҙемде йыуатамын Торма әле тиеп моңайып- Кемдер хаҡ һәм кем һүҙҙәре нахаҡ- Аңлар әле бер саҡ моғайын...

 

 

 

 

 

 

 

 

Шифалы Ил-Әбйәлил... ...Ете күлле,Ҡырҡты таулы- Беҙҙең тыуып үҫкән Ил!... Күңелдәргә илһам бирә, Йәнкәйеңә өмөт өрә- Ожмахҡа тиң Әбйәлил!.. ПР; Күңелеңде һағыш баҫһа- Йәнкәйеңдән өмөт ҡасһа- Һин дә дуҫҡай беҙгә кил!.. ...Төрлө тарафтарҙан йәйен- Киләләр Тоҙлокүлгә... Тоҙлокүлдең сихри көсө- Күптән таныш Халыҡ өсөн- Таралған бөтә Илгә.... Пр; Йәнкәйеңдең хәле бөтһә- Ҡаты сирҙәр аҙып китһә- Килегеҙ Тоҙлокүлгә! Пр(ПОВТОР) Әбйәлилдең саф һауаһын, Күлдәренең мең дауаһын- Бүләк итербеҙ һеҙгә!....

 

Ҡайтам әле.... ...Рысҡужама тағы ҡайтам әле- Бында минең дуҫтар,туғандар... Тәүге һулыш алған гүзәл яҡтар-- Йөрәгемдә урын алғандар... Ауылымды бик һағындым дуҫтар, Шундай ғәзиз миңә был яҡтар... Югереп түгел осоп ҡайтып барам- Ергә теймәй хатта аяҡтар... Ырғайҙымдан услап һыу эсәмен, Һағыштарҙы бәлки баҫырҙар... Йөҙ шифаһы тейеп татлы һыҙҙың Бар һағыштар йәндән ҡасырҙар...   Нурида Ильгамова(Илһамлы Нур ) 57 лет, Уфа